Historiek
De ‘Groep Hiëronymus’ zoals we die vandaag kennen, is ontstaan in 1839, met de Congregatie Broeders Hiëronymieten.
Het startte met een weeshuis...
Sinds 1717 bestaan er weeshuizen in Sint-Niklaas, veelal in handen van religieuzen. Wanneer in 1813 een jongensweeshuis wordt gesloten, moeten de wezen weer door particulieren worden opgevangen. De nood aan een ‘gesticht’ ontstaat dan ook meteen. De Commissie der Godshuizen koopt daarom in 1826 een pand op een oppervlakte van 2 hectaren aan, gelegen tussen de Nieuwstraat en de Dalstraat. In september 1827 nemen de eerste 6 weesjongens er hun intrek. Een Broeder van Liefde wordt de eerste directeur. Hij moet echter, onder impuls van het Nederlands bewind, zijn ambt neerleggen, omdat de Congregatie toen nog niet officieel erkend was. Leken nemen opnieuw de taken over.
In 1835 geeft de voorzitter van de Burgerlijke Godshuizen de opdracht ‘om enige mannen te zoeken die, in geestelijke gemeente verenigd, zich zouden wijden aan het oppassen van… krankzinnigen’. Een krankzinnigengesticht en een weeshuis maken het bestaan van een kleine kloostergemeenschap bijgevolg zinvol en leefbaar.
Het duurt nog tot 1839 eer Monseigneur Delebecque een voorlopige kloosterregel goedkeurt die de Broedergemeenschap, gevormd naar het voorbeeld van de Heilige Hiëronymus Emiliani, officieel maakt. In 1841 richtten de Broeders hun eerste Broederschool op, in 1852 hun eerste instituut voor geesteszieken. Zo ontstaat een lange traditie van Broeders Hiëronymieten, die zich hun hele leven volledig ten dienste zullen stellen van zorg en onderwijs voor de meest kwetsbaren onder de medemens.
Met karige toelagen, hard werk en de weinige roepingen die het Bestuur der Burgerlijke Godshuizen in die tijd toeliet, slagen de Broeders erin hun verzorgende en opvoedende taak waar te maken van bij de start. De Congregatie groeit. In de loop van haar bestaan groeit de Congregatie uit tot meer dan 160 Broeders, allen actief in de ziekenhuizen en de scholen, van Poperinge tot Borgloon, van Deinze tot Maldegem, van Beveren-Waas tot Sint-Niklaas, van Stekene tot Lokeren.
De huidige vestigingen van de 13 scholen van Katholiek Onderwijs Land van Waas, de zorginstelling Emiliani voor volwassenen met een beperking en de 2 psychiatrische ziekenhuizen Sint-Hiëronymus en Psychiatrisch Centrum Gent-Sleidinge situeren zich allemaal in Sint-Niklaas, Belsele, Nieuwkerken-Waas, Stekene, Lokeren, Gent en Sleidinge.
Patroonheilige van de Congregatie
De Broeders hebben hun werk altijd ondernomen met het model voor ogen van de moedige 15de-eeuwse Venetiaanse edelman Hiëronymus Emiliani. Hij liet destijds zijn titels en bezit voor wat ze waren en zette zich in voor de kansarmen, tot hij er zelf lichamelijk aan ten onder ging. De Broeders kozen in 1839 deze man tot hun patroonheilige en tot bezieler van al hun ondernemingen. Deze bezieling werd gesterkt door de woorden van Johannes, die stelt: ‘Laat ons beminnen, metterdaad en in waarheid.’ – ‘diligamus opere et veritate’. Precies deze uitspraak is tot op vandaag hun kernspreuk gebleven.
Heilige Hiëronymus Emiliani (1486–1537)
Hiëronymus Emiliani (Girolamo Miani) wordt in 1486 in Venetië geboren als telg van een oud adellijk geslacht. Al jong treedt hij in dienst van het Venetiaanse leger. Tijdens een gewapend conflict met de pauselijke troepen wordt hij in 1511 krijgs - gevangene gemaakt. Deze ervaring vormt een keerpunt in zijn leven: hij besluit zijn leven voortaan louter in dienst te stellen van God en de naasten. Na zijn bevrijding uit de gevangenis —het verhaal gaat dat Maria hem op wonderbaarlijke wijze zou hebben bevrijd— keert hij naar zijn geboortestad terug. Daar wordt hij in 1518 tot priester gewijd. In de jaren daarna sticht hij weeshuizen in verschillende Noord-Italiaanse steden. In 1518 is hij de grondlegger van de Orde der Reguliere Clerici van Somasca. De “Somaskers” houden zich bezig met de verzorging van kansarme en ouderloze kinderen. De laatste jaren van zijn leven brengt Girolamo in afzondering door. Als in 1537 in heel Italië de pest uitbreekt, voelt hij zich geroepen om de pestlijders te verplegen. Hierbij sterft hij in Somasca bij Bergamo. Paus Clemens XIII verklaart hem heilig in 1767.
De Congregatie verzekert haar toekomst.
De Broeders Hiëronymieten zijn gekend voor hun vooruitstrevende visies op zorg en onderwijs en voor hun weloverwogen keuzes. In de loop der jaren hebben zij zich weten te omringen met heel wat competente leken, die het werk van de Broeders waarderen en zich hiervoor willen inzetten, zowel op professionele als op vrijwillige basis.
In 2010 beslissen de Broeders dan ook om de toekomst van hun jarenlange werk veilig te stellen. Zij richten de Stichting Hiëronymus op (een stichting van openbaar nut), aan wie zij hun materieel en deontologisch patrimonium overdragen. Deze Stichting heeft de opdracht om in elke partnerorganisatie zorg te blijven dragen voor de waarden en de liefdewerken van de Broeders, ook als de Broeders er niet meer zullen zijn en het werk nog enkel door leken verdergezet zal worden.
Stichting Broeders Hiëronymieten
De Congregatie Broeders Hiëronymieten wordt in 2010 eveneens omgevormd tot een private stichting, m.n. de Stichting Broeders Hiëronymieten. Deze stichting heeft tot uniek doel zorg te dragen voor alle Broeders, tot de laatste Broeder, ongeacht de zorgvraag of verblijfplaats. Vandaag wonen alle Broeders in gemeenschap samen in het hoofdklooster in de Dalstraat in Sint-Niklaas.
1839
Gesticht te Sint-Niklaas om te voorzien in de zorg voor het weeshuis, dat vanaf 1959 jongenstehuis gaat heten en wordt opgeheven in 1978.1841
Opening van de kosteloze Sint-Hiëronymusschool die vanaf 1844 ook onderwijs voor betalende leerlingen biedt en bestaat tot 1961.1852
Oprichting van het Sint-Hiëronymus ziekenhuis ter verzorging van krankzinnigen1856
Oprichting van het pensionaat O.-L.-Vrouw Onbevlekt Ontvangen.1857
Er volgt een reeks overnames en oprichtingen van huizen buiten Sint-Niklaas, later weer afgestaan of opgeheven - het weeshuis in Deinze - een school, een 'oudemannenhuis' en weeshuis in Poperinge - wezen en bejaarden, overgenomen van de Dominikanen uit Hamme - het beheer van de Sint-Stephanusschool uit Gent - en het langste beheer: de school in Borgloon van 1858 tot 1948.1862
Muziekmaatschappij De Weezenkring gaat van start en blijft actief tot 1922.1870
De bouw van de kloosterkerk start met afwerking in 1872.1877
Opening van de betalende school in de Nieuwstraat Stekene.1879
Opening parochiale kosteloze school op t Eindeken in Stekene. Beide scholen versmelten in 1936 - 1937 tot één school.1886
Start van de Sint-Lodewijkschool in Beveren.1889
Start van de Sint-Antoniusschool in Maldegem, die sinds 1976 een afdeling heeft in Middelburg.1891
Ontstaan van de oudwezenbond die nog steeds actief is.1901
Overname van het gesticht van de Broeders van de H. Dominicus uit Lokeren.1907
De oudleerlingenbond van de Broederschool in Sint-Niklaas gaat samen met de reeds bestaande bond uit Antwerpen.1923
Oprichting van de landbouwschool in Sint-Niklaas1936
Omvorming van de 'Moyennes' tot moderne humaniora in Sint-Niklaas.1946
Overname van twee 'geneeskundige gestichten': het Sint-Jozefinstituut te Sleidinge en Sint-Jan de Deo te Gent1958
Oprichting van een M.P.I. te Lokeren, dat in 1970 aangevuld wordt met een BuSo-school, die nog later een afdeling krijgt in Daknam.1960 — 1961
Oprichting van respectievelijk de technische school in Stekene en de handelsschool in Sint-Niklaas.1982 — 1988
Fusie van de scholen Sint-Lodewijk, O.-L.-Vrouw van Gaverland en het Anna Piersinstituut tot de vzw KSO Beveren-Melsele.1983
Start van een gemengde lagere humaniora en overname van het beroeps-meisjes 'Cor Jesu' te Stekene.1984
Land- en tuinbouwschool, nu Bio-technische geheten, verhuist naar de open terreinen in de Weverstraat te Sint-Niklaas Oprichting Dibrosi vzw 'dienstverlening Broeders Sint-Niklaas'.1987
Start van het agrarisch hoger onderwijs van het korte type, in de Bio-technische samenwerking met het hoger instituut Maria Middelares.1988
Na overname in Sleidinge van de neuropsychiatrische kliniek Mater Dei van een Franse congregatie 'de religieuzen van het kind Jezus', gaat het geheel de Psychiatrische Centra Sleidinge heten.1989
Uitvoering van het eenheidstype middelbaar onderwijs in de Broederscholen.1991
Start activiteit De Teerling in Daknam.2003
De Broederscholen nemen de basisschool Driegaaien over van de Zusters Jozefienen-Heilige Familie in Sint-Niklaas.2006
Opening Huyze Alexander in Belsele, nieuw kantoorgebouw van Dibrosi vzw.2007
Start van de opleiding Lichamelijke Opvoeding en Sport in de Broederschool in de Weverstraat2009
De Broeders verwerven het kloostergebouw van de Zusters van de Congregatie 'Dochters van het Kind Jesus' in Sleidinge. Het Psychiatrisch Centrum verbouwt het en organiseert er ambulante zorg.2010
Omvorming Dibrosi vzw naar Netwerk Hiëronymus vzw. Oprichting Stichting Hiëronymus (stichting openbaar nut) en Stichting Broeders Hiëronymieten (private stichting).2011
Verzelfstandiging Pro Mente vzw (initiatief beschut wonen in Sint-Niklaas en Dendermonde).2012
Fusie psychiatrische ziekenhuizen Sint-Jan de Deo - Gent en Psychiatrische Centra Sleidinge tot het nieuwe Psychiatrisch Centrum Gent-Sleidinge. Bezoek van de Broeders Hiëronymieten aan het klooster en hun medebroeders in Somasca - Italië.2013
Afscheid van het domein Baverik in Waasmunster. Sluiting kloosters in Stekene en Lokeren. Alle broeders nemen hun intrek in het hoofdklooster in Sint-Niklaas.2014
Fusie Domos vzw en Delta Wonen vzw tot de nieuwe, verzelfstandigde vzw Domos (initiatief beschut wonen in Gent en Sleidinge).2015
Herbestemming van de Schoolkerk in Sint-Niklaas tot een multifunctioneel centum, met creatie van een Box-in-Box, onder de auspiciën van het Agentschap Onroerend Erfgoed2020
Fusie Broederscholen Hiëronymus VZW en Katholieke Scholen Regio Waasland VZW tot nieuwe VZW Katholiek Onderwijs Land van Waas2021
Inkanteling Domos VZW en Delta Wonen VZW in Psychiatrisch Centrum Gent-Sleidinge